Sağlıklı Bir Yaşam İçin: Probiyotik
- Sağlıklı Bir Yaşam İçin: Probiyotik
- Probiyotik Nedir?
- Probiyotiklerin Faydaları Nelerdir?
- En Yaygın Probiyotik Türleri Nelerdir?
- Diyetin Potansiyel Probiyotik Kaynakları Nelerdir?
- Probiyotiklerin Genel Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?
- Düzenli Probiyotik Kullanmanın Zararı Var Mıdır?
- Anne Adayları ve Yeni Anneler Probiyotik Kullanabilir Mi?
- Çocuklar Probiyotik Kullanırken Nelere Dikkat Edilmeli?
Probiyotik Nedir?
Probiyotikler, insan sağlığına faydalı mikroorganizmalar olan bakteri ve mayalardır. Genellikle bağırsak florasını iyileştirmek, sindirim sistemini desteklemek ve bağışıklık sistemini güçlendirmek amacıyla kullanılırlar. Probiyotikler, genellikle "iyi bakteriler" olarak adlandırılan yaş mikroorganizmaları içerir ve bu bakteriler vücudun çeşitli bölgelerinde bulunabilir.
Probiyotikler, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından 'yeterli miktarlarda uygulandığında konakçıya sağlık yararı sağlayan canlı mikroorganizmalar' olarak tanımlanmıştır.
İnsan kaynaklı olması, mide asiditesi ve safra asitlerine dirençli olması, sindirim kanalında canlı kalabilmesi, bağırsak epiteline tutunabilmesi, doğal floraya adapte olan ve sindirim sisteminde kolonize olabilen, bakteriosin gibi antimikrobiyal maddeler salgılayabilmesi, patojen ve toksik olmaması, konakçı sağlığı üzerinde olumlu etkileri olması ve üretim/depolama sırasında canlı kalabilmesidir.
Probiyotiklerin Faydaları Nelerdir?
Probiyotiklerin faydaları arasında sindirim sistemini düzenleme, bağışıklık sistemini güçlendirme, alerjik reaksiyonları azaltma ve bağırsak florasını dengeleme gibi birçok potansiyel etki bulunmaktadır.
En Yaygın Probiyotik Türleri Nelerdir?
En yaygın probiyotik türleri şunlardır:
- Lactobacillus: Birçok probiyotik üründe bulunan bu bakteri türü, genellikle fermente süt ürünlerinde bulunur. Bağırsaklarda çoğalabilir ve sindirim sistemine fayda sağlar.
- Bifidobacterium: Bu bakteri türü de genellikle bağırsaklarda bulunur ve bağırsak sağlığını destekler. Yine, birçok probiyotik takviyesinde bulunur.
- Saccharomyces boulardii: Bu maya türü, özellikle sindirim sistemi enfeksiyonlarına karşı koruma sağlayabilir ve bağışıklık sistemini destekler.
Diyetin Potansiyel Probiyotik Kaynakları Nelerdir?
Diyetin potansiyel probiyotik kaynakları, geleneksel fermente besinlerdir. Yani yoğurt, peynir, kefir, kımız, boza ve ticari probiyotik bunlardır.
Ayrıca süt ve süt ürünleri, sütlü tatlılar, meyve ve sebze suları, kahvaltılık tahıllar, içecekler, çikolata ve bebek formulaları gibi bazı ürünlere probiyotikler ilave edilmektedir.
Probiyotiklerin Genel Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?
Probiyotiklerin genel sağlık üzerine birçok olumlu etkisi bulunmaktadır. Bunları sıralayacak olursak;
- İmmünomodülasyon ile immün cevabın yeniden dengelenmesi
- İnflamatuar barsak hastalıklarındaki koruyucu ve düzenleyici etkisiAalerji, atopik dermatit, astım gibi alerjik hastalıkların riskini azaltması
- Gastrointestinal sistemde bakteriyal kompozisyonun kolonizasyonunu dengeleyerek ishal ve konstipasyonu önlemesi
- Metabolizmayı etkileyerek kan kolesterol düzeyini düşürmesi ve kolon mutajen reaksiyonlarını azaltarak kolon kanseri riskini azaltması
Probiyotikler, özellikle koruyucu bağırsak bariyerini güçlendirerek sindirim sistemi düzeninin korunmasına destek olan yararlı bakterilerdir. Dolayısıyla probiyotik takviyeleri, bağırsak mikrobiyotası üzerinde pozitif etkiye sahiptir ve bağırsaktaki fizyolojik dengenin korunmasına yardım eder.
Düzenli Probiyotik Kullanmanın Zararı Var Mıdır?
Vücuda faydalı bakteriler, sağlıklı beslenme yolu ve takviyelerin yardımı ile edinilebilir. Takviye olarak kullanımı tercih edilen probiyotik, vücutta belirlenmiş olan net bir sorun karşısında planlı bir önlem almak adına yüksek verimlilik sağlar. Beslenmenize dikkat ederken bir yandan da gereksinim duyduğunuz takviyeyi alarak vücudunuzun sağlıklı olmasına büyük bir katkıda bulunabilirsiniz.
Anne Adayları ve Yeni Anneler Probiyotik Kullanabilir Mi?
Probiyotikler, genellikle kullanımı güvenli olan besin takviyeleridir. Hamilelikte; probiyotiklerin anneden bebeğe geçtiğine veya herhangi bir probleme, düşük ya da gelişim bozukluğuna yol açtığına dair bir veri bulunmamaktadır. Ancak, hamileler ve emziren annelerin herhangi bir gıda takviyesine başlamadan önce doktora danışmalarında fayda vardır.
Çocuklar Probiyotik Kullanırken Nelere Dikkat Edilmeli?
Probiyotik takviyeler arasında yer alan Enterogermina’nın içeriğinde herhangi bir katkı maddesinin yer almaması, kokusuz, tatsız ve aromasız bir takviye olması çocukların tüketimini kolaylaştırmak adına oldukça önemli unsurlar arasında yer alır. Vücut yapıları erişkin bir bireye göre daha farklı olan çocuklarda probiyotik kullanımında takviyenin içeriği çok önemlidir. Çocuklarda, bağışıklığı baskılayıcı herhangi bir hastalığın varlığında probiyotiklerin kullanımı önerilmemektedir.
Uzm. Dyt. Elham Alavi
Diyetisyen ve Beslenme Uzmanı
