Skolyoz ile Mücadelede Fizik Tedavi ve Rehabilitasyonun Rolü

Merhaba. Bugün sizlere bir Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon uzmanı gözünden skolyoz hakkında bilgi vermek istiyorum. Genel nüfusta %2-3 oranında görülen Skolyoz, postür bozukluğunun sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Kızlarda görülme sıklığı, erkeklerden daha fazladır.

Skolyoz Nedir?

Skolyoz, omurganın yana doğru eğrildiği bir durumdur ve genellikle omurga, ön-arka planda düz bir hat oluşturmalıdır. Ancak skolyozda, omurga bir "S" veya "C" şeklinde yana doğru eğrilir. Bu eğrilik, omurganın normal anatomik duruşunu bozar ve bazen gözle görünür asimetriye neden olur.

Skolyozun Türleri Nelerdir?

1. İdiyopatik Skolyoz: Nedeni bilinmeyen skolyoz türüdür ve en yaygın olanıdır.
2. Konjenital Skolyoz: Doğumsal skolyoz, omurganın doğumdan itibaren var olan yapısal bozuklukları nedeniyle oluşur.
3. Nöromüsküler Skolyoz: Sinir ve kas hastalıkları nedeniyle gelişen skolyoz türüdür.

Skolyozun Belirtileri Nelerdir?

• Her iki kürek kemiğinde asimetri
• Her iki memede asimetri
• Omuz başlarında asimetri
• Kaburga oyuntularında ve yandan bel oyuntularında asimetri 
• Omuzlar ve kalçalar arasında asimetri
• Bel veya sırtta belirgin eğrilik
• Sırt ağrısı (özellikle ileri derecede)
• Vücut duruşunda fark edilebilir değişiklikler

Skolyozun Tanısı Nasıl Konur?

Skolyozun tanısını, birkaç farklı yöntem ve test kullanılarak koyarız. Tanı sürecinin genel aşamalarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

1. Fiziksel Muayene: Fiziksel muayene genellikle skolyozun ilk tespit edildiği aşamadır. Muayene sırasında, hastanın sırtını, omuzlarını, kalçalarını ve bacaklarını inceleriz. Böylece duruşta herhangi bir asimetri olup olmadığını kontrol etmiş oluruz.
2. Eğrilik Testleri: 
   1. Adams Eğilme Testi: Bu testte hasta öne doğru eğilirken, omurganın herhangi bir eğriliği olup olmadığını gözlemleriz.
   2. Skoliometre Kullanımı: Skoliometre, eğrilik derecesini ölçen bir cihazdır. Bu cihazı kullanarak eğriliğin derecesini belirleriz.
3. Görüntüleme Yöntemleri:
   1. Röntgen: Skolyoz tanısında en sık kullandığımız yöntemdir. Omurganın yapısını ve eğriliğin derecesini net bir şekilde görebiliriz. Röntgen, eğriliğin yerini ve açısını belirlemede bize oldukça yardımcı olur.
   2. MRI (Manyetik Rezonans Görüntüleme): Omurganın daha ayrıntılı görüntülerini sağlayan bir tekniktir. Özellikle sinir kökü basısı veya omurga ile ilgili başka anomaliler şüphesi varsa, bu görüntüleme tekniğini tercih ederiz.
   3. CT (Bilgisayarlı Tomografi): Bize omurganın detaylı kesit görüntülerini sunar ve omurga yapısındaki detayları daha net görmemizi sağlar.
4. Eğrilik Derecesinin Belirlenmesi: Röntgen görüntüleri üzerinden yaptığımız Cobb açısı ölçümü ile, skolyozun derecesini belirleriz. Cobb açısı, eğriliğin şiddetini ve tedavi planını belirleyebilmemiz için önemlidir.
5. Nörolojik Muayene: Eğer skolyoz, sinirlerde baskı oluşturuyorsa, nörolojik muayene yapılır. Bu muayene, reflekslerin, kas gücünün ve duyunun değerlendirilmesini içerir.

Skolyozun tanısı, erken teşhis edildiğinde ve uygun tedavi yöntemleri uygulandığında, eğriliğin ilerlemesini önlemeye yardımcı olacağından önem taşır. 

Skolyozun Tedavi Yöntemleri

Skolyoz tedavisinde, eğriliğin derecesine, hastanın yaşına ve genel sağlık durumuna göre farklı yöntemler uygularız. Başlıca tedavi seçeneklerimiz şunlardır:

1. Gözlem: Hafif dereceli skolyoz vakalarında, düzenli olarak kontrol etmemiz yeterlidir. Eğriliğin ilerleyip ilerlemediğini takip etmek için belirli aralıklarla muayeneler yaparız.
2. Fizik Tedavi ve Egzersiz: Skolyozun ilerlemesini önlemek ve mevcut durumu iyileştirmek amacıyla, kişiye özel fizik tedavi programları uygurız. Bu programlar, postür düzeltme egzersizleri, sırt kaslarını güçlendirme egzersizleri ve esneme hareketlerini içerir.
3. Korse Kullanımı: Orta dereceli skolyoz vakalarında, omurganın eğriliğini düzeltmek ve ilerlemesini önlemek için korse kullanımı öneririz. Korse, omurgayı destekler ve düzgün bir pozisyonda tutar.
4. Cerrahi Müdahale: İleri dereceli skolyoz vakalarında veya konservatif tedavilerin etkisiz kaldığı durumlarda, cerrahi müdahale gerekebilir. Skolyoz ameliyatı, omurganın düzeltilmesi ve stabilizasyonu amacıyla uygulanır. Bu ameliyat genellikle, omurları sabitlemek için metal çubuklar, vidalar ve kancalar kullanılarak gerçekleştirilir.
5. Postür Stabilizasyonu İçin Nefes Kontrollü Egzersizler: Skolyoz tedavisinde nefes kontrollü egzersizler, kas gücünü artırarak ve omurga stabilitesini sağlayarak önemli bir rol oynar.
6. Omurgaya Yapılacak Enjeksiyon Uygulamaları: Omurgaya yapılacak Proloterapi ve ve Nöral Terapi enjeksiyonlarıskolyoz açısından postürün düzelmesi ve ağrının giderilmesi açısından da oldukça etkilidir.
7. Manuel Terapi Uygulamaları: Manuel terapi de skolyoz tedavisinde önemli bir yer tutar. Mobilizasyon ve manipülasyon teknikleri ile omurların hareketliliğini artırarak omurga üzerindeki baskıyı azaltır, myofasyal gevşetme ile kas gerginliğini azaltır ve ağrıyı hafifletir.
8. Osteopati Uygulamaları: Skolyoz tedavisinde osteopati uygulamalarını ayrı başlıkta almayı önemli görüyorum.

Skolyoz Tedavisinde Osteopati Uygulamaları

Skolyoz tedavisinde osteopati uygulamalarını ayrı başlıkta almak istedim. Skolyoz tedavisinde oldukça etkili olan Osteopati, vücudun doğal denge ve iyileşme mekanizmalarını desteklemek için bütüncül bir yaklaşım sunar. İşte osteopati uygulamalarının skolyoz tedavisindeki rolleri:

1. Omurga Hizalama: Omurgadaki hareket kısıtlılıklarını gidererek skolyoz eğrisinin etkilerini hafifletebilir.
2. Kas ve Bağ Dokusu Çalışması: Kaslardaki gerginlik ve dengesizlikler üzerinde çalışarak postürü destekler.
3. Dolaşım ve Lenfatik Akışı Artırma: Doku iyileşmesini hızlandırır ve inflamasyonu azaltır.
4. Postür Düzeltme: Vücudun genel hizalamasını ve simetrisini iyileştirir.

Skolyoz Tedavisinde Manuel Terapi Uygulamaları

Skolyoz tedavisinde Manuel Terapi uygulamalarını ayrı başlıkta almak istedim. Manuel terapi de skolyoz tedavisinde önemli bir yer tutar. Mobilizasyon ve manipülasyon teknikleri ile omurların hareketliliğini artırarak omurga üzerindeki baskıyı azaltır, myofasyal gevşetme ile kas gerginliğini azaltır ve ağrıyı hafifletir.

Skolyoz Tedavisinde Rehabilitasyonun Önemi

Skolyoz tedavisinde fizik tedavi ve rehabilitasyonun rolü oldukça büyüktür. Tedavi süreci boyunca, hastalarımızın düzenli egzersiz yapması, postürünü düzeltmesi ve omurga sağlığını koruması önemlidir. Ayrıca, skolyozun ilerlemesini önlemek için düzenli doktor kontrolleri ve izlem gereklidir.

Fizik tedavi ve rehabilitasyon programları ile, hastaların yaşam kalitesini artırmayı ve günlük aktivitelerini daha rahat gerçekleştirmelerini sağlamayı amaçlarız. Ou programlar, omurga sağlığını korumak ve skolyozun ilerlemesini önlemek için düzenli olarak uygulanmalıdır.

Omurgadaki Eğrilikleri Düzeltmede Proloterapi Uygulamaları

Proloterapi, omurgadaki eğrilikleri düzeltmede etkili olarak kullandığımız bir yöntemdir. Bu rejeneratif enjeksiyon tedavisi, vücudun kendi iyileştirici mekanizmalarını harekete geçirerek hasarlı dokuların yenilenmesini sağlar. Proloterapi uygulamalarının omurgadaki eğrilikleri düzeltmede nasıl yardımcı olabileceğinin aşamaları aşağıdadır:

• Enjeksiyon Uygulaması: Hedef bölgeye dekstroz (şekerli serum) gibi irritan çözeltiler enjekte ederiz. Bu enjeksiyonlar, hedef bölgede kontrollü bir şekilde inflamasyon yaratır ve iyileştirici hücrelerin harekete geçmesini sağlar.
• Doku Yenilenmesi: İyileştirici hücreler, hasarlı dokuların yenilenmesini ve güçlenmesini sağlar. Bu süreç, omurga ve eklem dokularının daha sağlam ve dayanıklı olmasına yardımcı olur.
• Ağrı Azaltma: Enjeksiyonlar, omurga ve eklem ağrılarını hafifletir ve böylece hastalarımıza rahatlık sağlar.
• Fizik Tedavi ve Egzersiz: Proloterapi ile birlikte uygulanan düzenli fizik tedavi ve egzersiz programları, omurga stabilitesini artırır ve eğriliklerin ilerlemesini durdurur.

Sonuç

Skolyoz, omurganın yana doğru eğrildiği bir durumdur ve belirtileri kişiden kişiye değişebilir. Erken tanı ve uygun tedavi yöntemleri ile skolyozun ilerlemesi önlenebilir ve omurga sağlığı korunabilir. Fizik tedavi ve rehabilitasyon, skolyoz tedavisinde önemli bir rol oynar ve hastaların yaşam kalitesini artırır. Eğer skolyoz belirtileri yaşıyorsanız, bir uzmana danışmanız ve gerekli kontrolleri yaptırmanız önemlidir.

Dr. Öğr. Üyesi Elif Berber

Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı