Bell Palsy Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Bell Palsy, sinir sorununa bağlı yüz mimik kasları hususunda hareket kaybının yitirilmesidir. Yüz felci olarak bilinir. Yüzün bir veyahut iki tarafında da gözlenebilir ve tıp literatüründe fasiyal paralizi şeklinde isimlendirilir. Yüz felcinin oluşmasının en yaygın sebepleri içerisinde yüz mimik kaslarında görülen fasiyal sinirinde iltihap oluşması, kafa travmaları, inme ve baş-boyun tümörleri bulunmaktadır. Meydana gelen nedenler doğrultusunda, felç kısa zaman içinde geçebilir veya uzun zaman devamlılık sağlayabilir. 
 

Yüz Felci Neden Meydana Gelir?

Yüz felci; kafa travmasının oluşması, beyin damar tıkanıklığının meydana gelmesi, baş ve boyun tümörleri, yüz sinirinin zedelenmesi gibi farklı sebepler ile meydana gelebiliyor. Yüz felcinin sebepleri şu şekildedir;

• Bell Paralizisi
• İnme

Meydana gelebilecek diğer sebepler

Bunları ayrıntıları ile alt başlıklar halinde açıklayacağız.

Bell Paralizisi

Yüz felcinde en yaygın sebep ise Bell paralizisi adındaki klinik durumdur. Bell paralizisi yüzde yalnızca bir tarafta bulunan kasları etkilemekle birlikte, ansızın gelişerek ve sebebi henüz bilinmeyen bir yüz felcidir. Ayrıntılara inildiğinde tümör, kafa travmasının oluşumu gibi açık bir neden bulunmaz.

Yüz sinir bölgesinde ödemin meydana gelmesi ile içinden geçmekte olduğu kemik yapılarında sıkışma oluşturmasından ötürü ortaya çıktığı düşünülmektedir. Fasiyal sinirinin viral enfeksiyon ile bağlantılı olduğu tahmin ediliyor. Bell paralizisi ile yüz felci geçirmiş hastaların %90’a yakını yaklaşık olarak altı ay içinde tamamen iyileşme göstermektedir.

İnme

Yüz felcinin gözlemlendiği oldukça ciddi bir sebep ise inmedir. İnmeye bağlı durumda yüz kaslarını kontrol altına alan sinir hücreleri beyinde hasar görerek gelişme gösterir. İnme ile oluşan yüz felcinde yüz sinirlerinde direkt hasar bulunmaz. Bu sebeple yüz felci, beyin hasarları ve mesajların yüz sinirine doğru olarak meydana gelememesinden kaynaklanmaktadır. İnme tipi olarak beyin hücrelerinde zarar gözlemlenmesinin sebepleri;

• Oksijen eksikliğinin bulunması
• Kanaması sebebiyle beyin hücreleri bölgesinde aşırı derecede basınç oluşması şeklinde sıralayabiliriz.

Meydana Gelen Diğer Sebepler

Yüz felcinin oluşmasında meydana gelen diğer sebeplerini şu şekilde sıralayabiliriz:

• Kafatası kırığı ile beyin hasarının oluşması
• Yüz yaralanmalarının meydana gelmesi
• Baş veyahut boyun tümörlerinin bulunması
• Orta kulak enfeksiyonunun oluşması
• Kulakta meydana gelen diğer hasarlar
• Lyme Hastalığı: Kene ısırması sebebiyle insanlara bulaşmış bakteriyel bir enfeksiyon hastalığı olarak bilinir.
• Ramsay-Hunt Sendromu da bu nedenler arasındadır. Bu sendrom su çiçeği etkenine ait varisella zoster virüsünün tekrarlama gösteren aktivasyonudur. Bu hastalığın sonucu doğrultusunda yüz siniri zedelenme gösterirse yüz felci ortaya çıkar.
• Beyin ile omuriliği etkilemekte olan multipl skleroz ve Guillain-Barré sendromları gibi otoimmün hastalıklar da diğer sebeplerdendir.
• Cerrahi Sebepler: Örneğin akustik nöroma veyahut fasiyal sinir tümörü çıkarılma esnasında ya da tükürük bezlerinin en büyüğü olan parotis bezinin ameliyatının yapılma aşamasında fasiyal sinirine zarar verilmiş olması
• Rahim içinde fasiyal sinir ya da yüz kaslarının anormal şekilde gelişim göstermesi
• Moebius, Charge veya Melkersson-Rosenthal sendromları gibi doğuştan meydana gelen sendromlar sebebi ile doğuştan yüz felçleri gözlemlenebilir.

Doğum Travması: Doğum esnasında forseps kullanılması veya yüz gelişi sebebi ile bazı bebeklerde yüz sinirlerinde yaralanmalar olabiliyor. Sonuç itibariyle de geçici yüz felci meydana geliyor. Bu tür sinir yaralanmaları yaşayan bebeklerin %90'ı tedavi sürecine girmeden tam anlamıyla iyileşme göstermektedir.

Yüz Felci Belirtileri

Yüz felcinde birbirinden farklı belirtiler bulunur ve bunlar sebeplere bağlı olarak kişiden kişiye de değişim gösterir.

Bell paralizisi belirtilerinde meydana gelen durumlar:

• Tek taraflı oluşan yüz felci
• Etkilenmiş tarafta göz kırpma veya alın kırıştırma kontrolünü kaybetme
• Azalan gözyaşları
• Ağızda sarkmaların oluşması
• Kaslarda seğirmenin meydana gelmesi gibi istem dışı hareketler
• Etkilenme gösteren tarafta değişen tat duyusu
• Konuşma bozukluğunun meydana gelmesi
• Aşırı salya üretiminin oluşması
• Yeme ya da içme zorluğunun oluşması
• Kulak içerisinde veya arkasında ağrının meydana gelmesi
• Çene ekleminin çevresinde ağrının bulunması
• Etkilenmiş tarafın kulağında seslere aşırı şekilde duyarlılık
• Baş ağrısının meydana gelmesi

Buradaki belirtiler etkilenmiş bölgede meydana gelir. Nadir durumlar itibariyle Bell paralizisi yüzün her iki bölgesinde de sinirleri etkilediği görülebilir.

İnmeye Bağlı Olarak Yüz Felcinin Belirtileri 

İnmeye bağlı meydana gelen yüz felci olan hastalar genel olarak Bell paralizisinde karşılaşılan aynı belirtileri göstermektedir. Fakat inme ile bazı ek belirtiler bulunur. Bell paralizisinde görülmekte olan belirtilere aşağıdaki belirtileri ekleriz;

• Bilinç değişikliklerinin oluşması
• Kafa karışıklığının yaşanması
• Baş dönmesinin görülmesi
• Denge problemlerinin yaşanması
• Görme sorunlarının meydana gelmesi
• Epileptik nöbetlerin geçirilmesi
• Vücudun bir bölgesinde kollarda ya da bacaklarda kuvvetsizlik oluşması

İnmeye bağlı olarak yüz felci bulunan hastalarda Bell paralizisinin aksine göz kırpma ile alın kırıştırma yeteneği korunma gösterir.

Yüz Felcinin Tanısını Nasıl Koyarız? 

Yüz felci tanısı hususunda doktor hastasının kaş kaldırması, göz kırpması, gülümsemesi, kaşları çatması gibi mimiklerini yapmasını talep ederek kas hareketlerini değerlendirmeye alır. Ayırıcı tanı yapabilmek için elektromiyografi (kasların ve onları kontrol etmekte olan sinirlerin sağlığını kontrolünü sağlayan test), MRG ve BT gibi görüntüleme taramalarını ve kan testlerini yapabilmektedir. Testler aracılığı ile yüz felcinin sebebi belirlenmeye çalışılır.

Yüz Felci Tedavisi

Yüz felçleri tedavileri meydana gelme nedenleri doğrultusunda belirlenir. Genel olarak bilinen yönleri ile şu şekildedir:

Bell paralizisi geçiren kişilerin büyük kısmında tedavi alsın veya almasın yüz felçlerinin belirtileri zaman içerisinde iyileşme gösterir. Bunun yanı sıra çalışmalar, yüz felci meydana geldiğinde derhal ağız yolu ile prednizon gibi steroidlerin ile antiviral ilaçların alınıyor olmasıyla tam iyileşmede yardımcı olabileceği gözlenmiştir. Ayrıca fizik tedavilerin uygulanması kasları güçlendirmede ve kalıcı hasarı önlemede yardımcı konumda olacaktır.

Tam anlamıyla iyileşme göstermeyenler için, tam şekilde kapanmayan göz kapaklarını düzeltmede ya da çarpık gülümsemelerin düzeltilebilmesi için plastik cerrahiden yardım talep edilebilir.

Yüz felcinde en büyük tehlike ise olası meydana gelen göz hasarlarıdır. Bell paralizisi genel olarak bir ya da iki göz kapağının tam olarak kapanmasını önlemektedir. Göz kırpmada problem ortaya çıkması ile kornea kuruyabilmekte ve yabancı partiküller göze girerek hasara sebep olabilmektedir. Bundan dolayı yüz felci geçiren kişiler gün boyu yapay gözyaşını kullanmak zorundadır. Gözün nemli şekilde kalması ve korunmasını amaçlamak için ekstra şeffaf plastikten yapılan aparat takmaları gereklilik gösterebilir.

Yüz Felci Nasıl Sona Erer? 

Yüz felci hususunda doktor kontrolü ile oluşturulan tıbbi tedavi ile birlikte akupunktur gibi tamamlayıcı görevi üstlenen tıp yöntemleri etkili sonuçlar meydana getirebilir. Yüz felci geçiren kişilere sonraki ilk 6 ay içinde ortalama 10-12 seans ile bir akupunktur tedavisini uygulamak fayda gösterebilir.