Zatürre Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

Zatürre tıpta ki ismi ile pnömoni hastalığı, akciğerler içerisinde bulunan hava keseciklerinin, mikrop kaparak iltihaplı bir sıvı ile kaplanmasıdır. Zatürre oluşmasına bakteri ve virüsler neden olur. Bu hastalık oldukça bulaşıcıdır ve kişiden kişiye kolaylıkla geçer. Zatürre öldürücü özelliği olan bir akciğer hastalığıdır ve çocuklarda daha sık görülür. Genellikle Türkiye'de sıfır ile dört yaş aralığında bulunan çocuklarda görülür ve bu yaşta ölümler de meydana gelir. Çocuklar gibi yetişkin kişilerde de ortaya çıkan zatürre mikrobu, gerekli tedavi sonrası ise iyileşerek hasta sağlığına kavuşur.

Bu hastalığın çocuklarda ölüm oranın fazla olması ise kendilerinin, bağışlık sisteminin zayıf olmasından dolaydır. Aynı şekilde yetişkin yaşlıların zatürre olmaları da sık ölümlere neden olur. İki yaş ve altında olan çocukların bağışlık sistemi gibi yaşlı kişilerinde aynı sorunda olması, zatürre hastalığının ölümle sonuçlanmasına sebep olur. Zatürre hastalığı daha çok önceden kalp ve akciğer hastalığı geçirmiş olan kişilerde görülür.

Çünkü bu hastalığı geçirmiş olan kişilerin hem bağışıklık sistemi zayıftır, hem de vücuduna giren zatürre mikrobu kişinin hastalığının ilerlemesine neden olur. Yapılan araştırma sonucunda ise, her sene yüz kişinin iki veya üç tanesi zatürre oluyor ve bu hastalığa yakalanıyor. Kişi ise zatürre olduğunu hastalığın ilerlemesi ile geç anlıyor ve iyileşmesi için tedavi süresi uzuyor.

Koronavirüs hastalığı belirtileri gibi akciğerde mikrobun bulunması, bazı hastaların zatürre olduklarının farkına varmamasına neden oluyor. Bu karıştırma neticesinde ise zatürre olan kişiler, uzman hekime hastalık ilerlediği zaman gidiyor. Zatürre hastası olmak istemeyen koah, kalp yetmezliği ve kronik diyabet hastalığı olan kişilerin, zatürre aşısı olmaları son derece önemlidir.

Zatürre Bulaşması Nasıl Oluyor?

Gribal enfeksiyon ve benzer solunum yolu hastalıkları, zatürre hastalığının oluşmasına zemin hazırlayarak neden olur. Zatürre bulaşması farklı nedenlerde olabilir.

Bu nedenler içerisinde şunlar yer alır;

• Zatürre olan kişinin hapşırması ile hastalık, farklı bir kişiye bulaşabilir. Eğer hapşıran kişinin etrafa yaymış olduğu zatürre mikrobu, ortam havalandırlmazsa uzun süre o mekanda kalır ve başka kişinin o mikrobu soluyarak hasta olmasına neden olur.
• Hapşıran kişinin aynı şekilde şiddetli şekilde öksürmesi de, bu hastalığın başkasına bulaşmasına neden olur.
• Bu iki neden dışında ise zatürre hastalığı, ortak kullanılan çatal ve bıçakların iyi yıkanmaması sebebi ile de bulaşma gösterir. Bu yüzden evde zatürre olan kişinin kullanmış olduğu çatal, bardak ve kaşık gibi mutfak gereçleri ayrı olmalıdır. Bu şekilde bulaşma durumu ortadan kalkacaktır.

Bunların dışında ise zatürre olan kişinin etrafa yaymış olduğu mikrobun, başka kişinin eline sirayet etmesi ve bu kişinin de elini yüzüne sürmesi ile hastalığın bulaşması meydana gelir. Özellikle zatürre hastası olan kişilerin yanlarına, çok yaşlı olan kişiler ile bebeklerin yaklaşmaması son derece önemlidir. Yaklaşması halinde ise hastalığın kendilerine bulaşma riski yüksek olacaktır.

Zatürre Korunma Yolları Nasıl Olmalıdır?

Zatürre öldürücü etkisi olan ve bulaşıcı bir akciğer hastalığıdır. Bu yüzden zatürre hastalığından korunmak için, kişinin yaşantısına dikkat edilmesi ve özellikle temizlik hususuna özen gösterilmesi gereklidir. Zatürre korunma yolları arasında ilk sırada yer alan tedavi yöntemi ise aşı olmaktadır. Daha önce zatürre olmamış olan kişilerin bu aşıyı vurulmaları, hem hastalıktan korunmalarını, hem de olası başka akciğer hastalığına neden olan mikroplara karşı, kişinin korunmasını sağlayacaktır.

Türkiye Sağlık Bakanlığı ise zatürre aşısını, gelişme çağında olan çocuklara vurulmasını zorunlu tutmuştur. Bu şekilde kendileri büyüdüklerinde, zatürre aşısı vurulması nedeni ile bağışıklığı kuvvetlenecek ve bu bulaşıcı hastalıktan korunmuş olacaktır. Sağlık Bakanlığı çocuklara vurulması gereken aşının tarihlerini ise belli aylar ile belirlemiştir.

Çocuklara ikinci, dördüncü, altıncı ve on ikinci ayların sonlarında yapılacak olan zatürre aşısı, ileri ki yaşlarda kendilerinin bu öldürücü hastalıktan korunmalarını sağlayacaktır. En ideal aşı takvimi ise bu tarihlerdir. Çocuklar gibi risk altında olan yaşlı kişilerinde bu aşıyı vurulmaları, hastalıktan korunmalarını sağlayacaktır. 

Zatürre Olmamak İçin Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Nelerdir?

Zatürre olmamak için dikkat edilmesi gereken hususlar yaşantınızın sağlıklı olması için son derece önemlidir. Özellikle temizlik bu konuda ilk sırada yer almaktadır. Eğer eliniz ile ağzınız ve burnunuza dokunduğu iseniz, yemeğe başlamadan ellerinizi iyice yıkamalısınız. Öksürürken veya hapşırırken kullandığınız peçeteyi tekrar kullanmayarak, ellerinizi yıkamanız en doğru davranış olacaktır.

Tek kullanımlık peçete kullanmanız son derece önemlidir. Kullanmış olduğunuz çatal, tabak, bardak ve başka bir mutfak aracını, başka ile paylaşmayın ve başkasının da sizinle paylaşmasına izin vermeyin. Kişinin bağışıklığının düşmemesi ve daha güçlü olması için gerekli olan gıdaları tüketmeniz, sigara ile alkol gibi bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olan kötü alışkanlıkları da bırakmanız, dikkat etmeniz gereken hususlar arasında yer almaktadır. 

Zatürre Oluşmasının Nedenleri Nelerdir? 

Koronavirüs gibi tehlikeli ve öldürücü etkiye sahip olan zatürre hastalığı, gerekli önlemleri almayan kişilerin daha sık ölmesine neden olur. 
Zatürre oluşmasının nedenleri arasında şunlar bulunur.

• Bu hastalığın neden olduğu pnömökok mikrobu, kişinin akciğerlerinde bakteri oluşmasına neden olur. Bu durum ise zatürre hastalığının oluşmasını sağlar.
• Toplumda görülen zatürre hastalıklarının yarısı, bu neden dolayısı ile ortaya çıkar.
• Zatürreye neden olan diğer bir mikrop ise, mycoplasma pnömoni bakterisidir.
• Koronavirüs, sars, influenza, rhinovirüs gibi mikropların yanında, soğuk algınlığı nedeni ile gribe yakalanmanız, ileri ki boyutlarda hastalığınızın, zatürreye dönmesine neden olur.
• Nadir olsa bile mantar dolayısı ile kişide zatürre mikrobunun meydan gelmesi, özellikle bağışıklığı zayıf olan kişilerde görülür. 

Ayrıca hem çocukların hem de yetişkinlerin bronşit gibi kronik hastalıklarının olması, akciğerlere mikrop girmesi neticesinde kişinin hastalığının zatürreye dönmesine sebebiyet verir.
Zatürre Belirtileri Nelerdir?
Bir kişinin zatürre olup olmadığı ise, bazı semptomların ortaya çıkması ile açıklık kazanır. Zatürre hastalığı kışın daha çok görülür. Kişinin üst solunum rahatsızlığı geçirmesi ile, zatürre belirtileri birbirine çok benzer. Arada farklar bulunur ama genel olarak kişi aynı şikayetlerden müzdarip olur.

Zatürre belirtileri içerisinde en fazla görülen semptom, geçmeyen yüksek ateşin olmasıdır. Aynı zamanda şiddetli ve ciğerden öksürük da zatürre belirtileri arasında sık görülen bir semptomdur. Zatürre olan kişi ilk başta hapşırık ve sonrasında burun akıntısı ve öksürük ile belirtiler verir.

Koronavirüs ile en sık karıştırılan hastalık ise zatürredir. Tedavi sürecinin geç kalınması ise, koronavirüs gibi kısa sürede kişinin ölümüne neden olacaktır. Bu hastalığın gribal enfeksiyondan ayrılmasının önemli belirtileri bulunur. Bunların başında geçmeyen yüksek ateşin olması ve kişinin göğsünün devamlı ağrımasıdır.

Zatürre belirtileri arasında şunlar yer alır;

• Yaşlı kişilerde bilinç bozukluğunun ortaya çıkması.
• Yüksek ateşin devam etmesi.
• Şiddetli öksürük ile beraber, göğüste ağrının oluşması.
• Vücudun halsiz düşmesi ve kişinin başının ağrıması.
• Kişinin nefes almasında problem yaşaması.
• Hızlı nefes alıp vermek.
• Karında şişliğin meydana gelmesi ve ağrıması.
• Balgam oluşması ve kişiden sarımtırak ve yeşil renkte sıvının dışarı atılması.
• Üşüme ile beraber kişide, titreme olması.
• Nadir olsa da kişinin kusma halinin olması.
  hastalığın en sık görülen belirtileridir. Bu belirtiler dışında kendini çok belli eden nedenler yoktur.

Zatürre Tanısı Nasıl Konur?

Bulaşıcı ve öldürücü bir akciğer hastalığı zatürre, kişinin belli semptomları göstermesi ve uzman hekim tarafından gerekli olan testlerin yapılması ile tanı konan rahatsızlıktır. Zatürre tanısı koyacak olan doktor, kişiye başta akciğer filmi ve tomografi gibi tetkikleri yapar. Aynı zamanda kendisini fiziki olarak da muayene ederek, tanının kesinleşmesine karar verir.

Uzman göğüs hastalıkları doktoru akciğer filmi ile bu hastalığın olup olmadığının tanısını kolaylıkla yapabilir. Eğer net olarak kişinin şikayetleri üzerine uzman doktor zatürre tanısı koymadığı ise, bazı ek tetkikler yapar. Bunlar içerisinde kan testi, balgam kültürünün alınması, ve bilgisayarlı tomografi bulunur. Yapılan tetkikler sonunda ise doktor hastalığın tanısını koyar ve tedavi yöntemini hastaya uygular.

Zatürre Tedavi Yöntemleri Nelerdir? 

Zatürre tedavi yöntemleri kişinin hastalığının durumuna göre şekillenir ve uzman doktor tarafından hastaya uygulanır. Uzman doktor zatürre hastası olan kişiye tedaviye başlamadan önce bu kişinin, bazı faktörlerini göz önünde bulundurur ve tedaviye başlar. Kişinin taşımış olduğu virüs cinsi, yaşı ve klinik durumunun nasıl olduğu da doktorun tedavi yöntemlerini belirlemesine neden olur.

Eğer hasta ağır bir zatürre geçiriyorsa, bu tedavinin yatarak ve hastanede geçirilmesine doktor karar verir ve hasta yatırılır. Solunum yetmezliği çeken ve nefes almakta zorlanan zatürre hastası olan kişilerin hastanede tedavi edilmeleri gereklidir. Eğer zatürre hastalığına bakteri değil de virüs neden oluyorsa, kişiye antibiyotik tedavisini doktor uygulamaz. Bu durum karşısında istirahat ve bol miktarda kişinin sıvı tüketmesi son derece önemlidir.

Hastalığınız vücudunuzun belli kısımlarında ağrı yaparsa, doktorunuz ağrı kesici ilaç kullanmanızı tavsiye eder ve reçete ile size kullanmanız gereken ilacı yazar. Zatürreye bakterinin neden olması sonucunda ise doktor hastaya, antibiyotik tedavisi uygular. Zatürre hastası olan kişilerin iyileşmesi sonrası ise yaşantısına daha dikkatli devam etmesi gereklidir.

Hastalığın geçmesi kişide halsizlik gibi yan etkiler ile bir ay boyunca devam eder. Bu gibi durumlarda kişinin istirahat etmesi önemlidir. Kişinin kendi kafasına göre antibiyotik ve benzeri ilaçlar kullanması, son derece tehlikelidir ve kesinlikle doktorsuz kendi kendini kimse tedavi etmeye kalkmamalıdır.