Diyabetik Retinopati
- Diyabetik Retinopati
- Diyabet Nedir?
- Diyabetik Retinopati Nedir?
- Diyabetik Retinopatinin Nedenleri Nelerdir?
- Diyabetik Retinopatinin Belirtileri Nelerdir?
- Diyabetik Retinopatinin Tanı Yöntemleri Nelerdir?
- Diyabetik Retinopatinin Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
Diyabetik Retinopati, diyabet (şeker hastalığı) adı verilen bir metabolik bozukluğun bir komplikasyonu olarak ortaya çıkan bir göz hastalığıdır. Diyabetik Retinopati, retina adı verilen gözün iç tabakasını etkileyen bir durumdur. Diyabetin uzun süreli kontrolsüz seyri, bu hastalığın ortaya çıkma riskini artırır ve körlüğe yol açabilen ciddi bir soruna dönüşebilir. Bu yazımda sizler için, Diyabetik Retinopati hakkında daha fazla bilgi vererek, hastalığın nedenleri, belirtileri, tanı yöntemleri ve tedavi seçenekleri hakkında ayrıntılı bilgiler sunacağım.
Diyabet Nedir?
Öncelikle diyabetin ne olduğunu hatırlayalım. Diyabet, yaygın olarak bilinen adıyla şeker hastalığı, vücudun kan şekerini (glukoz) düzenleme yeteneğinin bozulduğu bir metabolik hastalıktır. İnsan vücudu enerji kaynağı olarak glikozu kullanır. Glikoz, vücut hücreleri tarafından enerji üretimi için kullanılır ve kan dolaşımında bulunur. İnsülin adı verilen bir hormon, glikozun hücrelere girişini düzenler ve kan şekerini normal seviyelerde tutar.
Diyabet, insülinin etkinliğini bozan veya yeterince üretilemediği bir durumda ortaya çıkar. Bu nedenle kan şekerinin normal aralıkta tutulması zorlaşır ve yüksek kan şekeri seviyeleri meydana gelir. Diyabetin iki ana türü vardır:
- Tip 1 Diyabet: Tip 1 diyabet genellikle çocukluk veya gençlik döneminde ortaya çıkar. Bu tür, otoimmün bir reaksiyon sonucu pankreasın insülin üretme yeteneğinin kaybedilmesiyle karakterizedir. Tip 1 diyabet hastaları yaşamları boyunca insülin enjeksiyonları veya insülin pompası kullanmak zorundadırlar. İnsülin dışında yaşayamazlar.
- Tip 2 Diyabet: Tip 2 diyabet genellikle yetişkinlerde, özellikle orta yaş ve sonrasında görülür. Bu türde, vücut hücreleri insüline direnç geliştirir ve pankreas zamanla yeterince insülin üretemez. Tip 2 diyabet vakalarının çoğu yaşam tarzı faktörleri, obezite, fiziksel hareketsizlik ve genetik yatkınlık ile ilişkilendirilir. İlk aşamada diyet, egzersiz ve ilaçlarla kan şekeri kontrol altına alınmaya çalışılır. İleri durumlarda insülin tedavisine ihtiyaç duyulabilir.
Diyabetik Retinopati Nedir?
Diyabetik Retinopati, diyabet hastalarının gözlerinde meydana gelen ve retina adı verilen gözün iç tabakasını etkileyen bir hastalıktır. Diyabet, vücuttaki kan şekeri seviyelerini kontrol eden bir hormon olan insülinin yetersiz üretimi veya kullanımındaki bozukluklar sonucu ortaya çıkar. Diyabetik Retinopati, diyabetin uzun süreli olarak kontrol edilememesi durumunda gelişen bir komplikasyon olarak ortaya çıkar. Hastalık, retina damarlarında hasara yol açar ve görme kaybına neden olur.
Diyabetik Retinopatinin Nedenleri Nelerdir?
Diyabetik Retinopatinin temel nedeni, yüksek kan şekeri seviyelerinin uzun süre boyunca kontrol edilememesi ve kan damarlarına zarar vermesidir. Bu durum, gözün içindeki damarların şişmesine, daralmasına veya tıkanmasına neden olur. Diyabetik Retinopatiyi tetikleyen diğer faktörler arasında aşağıdakileri sıralayabiliriz:
- Diyabet süresi: Diyabetin süresi arttıkça Diyabetik Retinopati riski de artar.
- Kan basıncı kontrolü: Yüksek tansiyon, retinada daha fazla zarara yol açabilir.
- Genetik faktörler: Aile geçmişi, Diyabetik Retinopati riskini etkileyebilir.
- Diyabet türü: Tip 1 diyabet hastaları Tip 2 diyabet hastalarına göre Diyabetik Retinopati riski altındadır.
Diyabetik Retinopatinin Belirtileri Nelerdir?
Diyabetik Retinopatinin erken dönemlerinde belirtiler genellikle fark edilmez. Ancak hastalık ilerledikçe aşağıdaki semptomlar ortaya çıkabilir:
- Bulanık görme
- Görüş alanındaki noktalar, lekeler veya boşluklar
- Gece görüşünün zorlaşması
- Renklerin soluk veya değişik görünmesi
Diyabetik Retinopatinin Tanı Yöntemleri Nelerdir?
Diyabetik Retinopati tanısı, göz muayenesi ve görüntüleme yöntemleri kullanılarak konulmaktadır. Genel olarak şu yöntemleri kullanırız:
- Göz muayenesi: Retinayı incelemek için özel bir lamba ve mercek kullanarak gözünüzü muayene ederiz.
- Fundus Fotoğrafı: Retina fotoğrafları çekerek hasarın görüntülenmesini sağlarız.
- Optik Koherens Tomografi (OCT): Gözün iç yapısını ayrıntılı bir şekilde görüntülemek için kullandığımız bir yöntemdir.
- Floresan Anjiyografi: Kan damarlarının işleyişini incelemek için kullandığımız bir testtir.
Diyabetik Retinopatinin Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
Diyabetik Retinopati tedavisi, hastalığın evresine ve şiddetine bağlı olarak değişebilir. Tedavi seçenekleri şunları içerir:
- Diyabet kontrolü: Kan şekeri seviyelerini sıkı bir şekilde kontrol altında tutmak, Diyabetik Retinopati’nin ilerlemesini yavaşlatır.
- Lazer tedavisi: Retina üzerindeki kan damarlarını sızdırmayı durdurmak veya kapatmak için kullandığımız bir yöntemdir.
- İntravitreal enjeksiyonlar: Göz içine ilaç enjekte ederek retinadaki iltihabı azaltırız.
- Vitrektomi: Göz içindeki kanamayı veya traksiyonu düzeltmek için yaptığımız cerrahi bir müdahaledir.
Diyabetik Retinopati, erken teşhis edilip tedavi edildiğinde göz sağlığını koruma şansını artırmaktadır. Bu nedenle, diyabet hastalarının düzenli olarak göz muayeneleri yaptırmaları önemlidir. Ayrıca, diyabet kontrolünün sağlanması, Diyabetik Retinopati riskini azaltmada önemli bir rol oynar.
Eğer Diyabetik Retinopati belirtileri fark ederseniz, derhal göz doktorunuza başvurmanız önemlidir. Unutmayın ki erken teşhis ve tedavi, görme kaybını engeller ve göz sağlığınızı korur.
Op. Dr. Şehriyar Hanhüseyinli
Göz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı
