Hasta Bakarken Kişisel Verileri Koruyabiliyor Muyuz?
- Hasta Bakarken Kişisel Verileri Koruyabiliyor Muyuz?
- “Medikal Malpraktis” Ne Demektir?
- Hasta Bakarken Kişisel Verileri Koruyabiliyor Muyuz?
“Medikal Malpraktis” Ne Demektir?
Bu yazıya başlamadan önce Medikal Malpraktis tanımını yapmakta yarar görüyorum. "Medikal Malpraktis" terimi, sağlık hizmeti sunan bir profesyonelin, tıbbi standartlara uygun davranmadığı, ihmalkârlık gösterdiği veya hatalı bir şekilde tıbbi tedavi veya bakım sağladığı durumları ifade etmek için kullanılan bir terimdir. Medikal malpraktis, tıbbi hatalar, yanlış tanı, tedavi hatası, cerrahi hatalar, ilaç hataları gibi çeşitli durumları kapsayabilir. Bu tür hatalar sonucunda hastalar zarar görebilir ve ciddi sonuçlara yol açabilir. Medikal malpraktis vakaları, hukuki yaptırımlar veya tazminat davalarıyla sonuçlanabilir ve hekimin sorumluluğu ve hesap verebilirliği ile ilgili konuları içerir.
Bu girişten sonra sözü, Medikal Malpraktis Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Büşra Ayasun’a bırakıyorum;
Hasta Bakarken Kişisel Verileri Koruyabiliyor Muyuz?
Kişisel veriyi; “kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgi” olarak ifade edebiliriz.
Hekimin kişisel verileri saklama yükümlülüğünü ihlal etmesi, ahlaka ve meslek etik kurallarına aykırı olduğu gibi, aynı zamanda ceza kanununda da düzenlenmiştir ve suç oluşturmaktadır. Meslek dolayısı ile öğrenilen bilgiyi; hekimler, diş hekimleri, veterinerler, eczacılar ve diğer sağlık personeli (tıp öğrencileri dâhil) saklamakla yükümlüdürler. Kişisel verilerin açıklanması, ayrıca tazminat sorumluluğunu gerektirir. Türk Ceza Kanunu’nun 136. Maddesi’nde “verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme“ suçu olarak düzenlenmiştir:
”Kişisel verileri, hukuka aykırı olarak bir başkasına veren, yayan veya ele geçiren kişi, bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.”
Kişisel veriyi, hastalık dolayısıyla hekim ve diğer sağlık personeli tarafından edinilen her türlü bilgi olarak tanımlayabiliriz. Hastanın özel yaşam ve gizli alanına ilişkin başkasının duymasını istemeyeceği veriler, kişisel veri olarak kabul edilir. Kapsam olarak hastanın kimliği, adres ve telefon bilgileri, hastalığın türü, hastanın öyküsü, teşhis, tedavi, psikolojik belirtiler, bedeni eksiklikler ve özellikleri, hasta dosyası, röntgenler ve diğer görüntülemeleri, muayene sonuçları ile kişisel, ailevi, mesleki, ekonomik duruma ilişkin bütün veriler kişisel veri olarak nitelendirilir. Ayrıca hastanın fotoğrafı da kişisel veri kapsamındadır. Plastik cerrahi gibi estetikle uğraşan hekimlerin hastalarının ‘öncesi ve sonrası’ fotoğraflarını izinsiz olarak sosyal medyada ve farklı mecralarda paylaşması hukuka aykırılık oluşturmaktadır.
Hekimler başta olmak üzere hekim dışı sağlık personeli (örneğin; hemşire, ebe, hasta bakıcı, intörn hekimler, eczacı, vb.) ve hatta sağlık personeli olmayan sekreterler de kişisel verileri ele geçirme ve yayma suçunu işleyebilir. Ancak sağlık personelinin kendi arasında bilgi alışverişi için hastaya ilişkin bazı bilgileri birbirlerine aktarması bu kapsama girmemektedir.
Kişisel verilerin verilmesi, şu hallerde hukuka uygun olabilir. Hastanın rızası, zorunluluk hali ve kanuni mecburiyet hallerinde hukuka uygun hale gelmektedir.
Hekimin kişisel verileri açıklamama yükümlülüğü, kendi ailesi için de geçerlidir. Hekimin, bir hastasına ait kişisel bilgileri hastanın eşine ve ailesine açıklaması da suç oluşturur. İstisnai durum ailenin tedbir alması gerektiği durumlarda ve hastanın 18 yaşından küçük ve /v eya ayırt etme gücünün olmamasıdır. Bu gibi durumlarda zorunlu olarak bilgiler aileye aktarılabilir. Ayrıca aileden birinin bir kimsenin başından itibaren bütün muayene ve tetkiklerde yanında olması refakat etmesi durumunda da bu kişilere bilgiler aktarılabilir. Bununla birlikte dikkat edilmesi gereken esas nokta hastanın bilgileri kişisel bilgilerdir ve bunlar kural olarak en yakınlarına karşı da saklanmak durumundadır.
Peki, biz bunlardan ne kadarını biliyor ve dikkat ediyoruz. Eğer bilmek istiyor ve kendini korumak istiyorsanız Medikal Malpraktis Derneği’ne üye olmanızı ve eğitimlerimize katılmanızı öneriyoruz.
UNUTMAYIN, BİZLER SİZLERİN YANINDAYIZ!
HASTALARI DEĞİL, DOKTORLARI AYDINLATIYORUZ.
Dr. Büşra AYASUN
Medikal Malpraktis Derneği Yönetim Kurulu Üyesi
