Hukuk Tehdidi ile Karşı Karşıya Kalan Hekimlerin Durumu: Medikal Malpraktis
- Hukuk Tehdidi ile Karşı Karşıya Kalan Hekimlerin Durumu: Medikal Malpraktis
- Medikal Malpraktis Ne Demektir?
- Medikal Malpraktis Derneği
- Niçin Medikal Malpraktis Derneği?
- Hekimin Toplum İçindeki Durumu ve Medikal Malpraktis
- Hekim – Hasta Arasındaki Güven İlişkisi
- Sağlık Hukuku / Tıp Hukuku
Medikal Malpraktis Ne Demektir?
Yazıma başlamadan önce Medikal Malpraktis tanımını yapmakta yarar görüyorum. "Medikal malpraktis" terimi, sağlık hizmeti sunan bir profesyonelin, tıbbi standartlara uygun davranmadığı, ihmalkârlık gösterdiği veya hatalı bir şekilde tıbbi tedavi veya bakım sağladığı durumları ifade etmek için kullanılan bir terimdir. Medikal malpraktis, tıbbi hatalar, yanlış tanı, tedavi hatası, cerrahi hatalar, ilaç hataları gibi çeşitli durumları kapsayabilir. Bu tür hatalar sonucunda hastalar zarar görebilir ve ciddi sonuçlara yol açabilir. Medikal malpraktis vakaları, hukuki yaptırımlar veya tazminat davalarıyla sonuçlanabilir ve hekimin sorumluluğu ve hesap verebilirliği ile ilgili konuları içerir.
Medikal Malpraktis Derneği
Son dönemde, hekimler ve diğer sağlık çalışanlarının zorlu koşullar içinde oldukları medya tarafından hiç olmadığı kadar gündeme getirilmektedir. Aslında sorunlar yeni değildi, ancak durum artık saklanamaz hale geldiği için medya da bu sorunları yakından takip etmektedir. Bir sağlık hukuku uzmanı olarak, sağlık hukuku ve özellikle tıbbi hata konusunda uzmanlaşmış Medikal Malpraktis Derneği ile uzun süredir birlikte çalışarak, hekimlerin haklarını ve sorumluluklarını öğrenmelerini, hukuki süreçlerde çaresiz kalmalarını engellemeyi ve hukuku bir tehdit değil, kendilerini koruyan bir kalkan olarak görmelerini amaçladık. Bu çerçevede, hekimler için önleyici faaliyetler yürütmenin yanı sıra, dava açılan veya açmayı düşünen hekimlere medikolegal destek sağladık. Bu şekilde, onlara yalnız olmadıklarını göstermek istedik.
Niçin Medikal Malpraktis Derneği?
Hekimlere ve sağlık çalışanlarına yönelik şiddet, insanlık dışı çalışma koşulları, psikolojik taciz (mobbing) gibi sorunlar, toplumda geniş yankı bulan olayların sadece birkaç örneğidir. Günümüzde, özellikle hekimlik olmak üzere sağlık sektörü, kaçınılması gereken bir meslek haline gelmeye başlamıştır. Dahası, uzmanlaşma süreciyle birlikte hekimlerin çalışma şartlarının daha da zorlaşması, hekimlerin umutsuzluğunu artırmaktadır.
Hekimin Toplum İçindeki Durumu ve Medikal Malpraktis
Yukarıda bahsettiğimiz endişe verici durumun asıl kaynağı, hekimin toplum içindeki konumunda yaşanan değişikliklerdir. 19. yüzyıldan itibaren ulusal ve uluslararası düzeyde, temel hak ve özgürlüklerin hukuk tarafından tanınması ve korunması sonucunda, bireyin yaşamı ve maddi-manevi varlığının korunması, savunulabilecek bir hak olarak ortaya çıkmış ve ilerleyen süreçte sağlığın korunması bağımsız bir hak olarak önem kazanmıştır.
Hekim – Hasta Arasındaki Güven İlişkisi
Bu durumun bir sonucu olarak, hekim - hasta arasındaki güven ilişkisi, hastanın hekimin faaliyetlerini sürekli olarak sorguladığı bir sorumluluk ilişkisine dönüşerek hekimin üstün konumda olduğu paternalist ilişkiyi yerine getirmiştir. Ayrıca, özellikle 1980'lerden itibaren sağlık hizmetlerinin kamusal faaliyet olmaktan çıkarak önemli ölçüde özelleşmesi, sağlığın bir ticari meta haline gelmesine neden olmuştur. Bu bağlamda, hekimin hasta karşısındaki konumu, adeta bir hizmet sağlayıcıya dönüşmüştür. Dahası, medya ve internet alanındaki gelişmelerle birlikte, hekimlerin yaptığı faaliyetler daha fazla sorgulanmaya başlanmıştır. Hekimlerin hataları ve aksaklıkları, diğer meslek gruplarındakilerden daha fazla gündemde tutulmuş ve hekimler, sosyal baskı sonucunda neredeyse kusursuz olma beklentisiyle karşı karşıya kalmıştır.
Sağlık Hukuku / Tıp Hukuku
Hekimin toplum içindeki konumundaki değişimin aracı olarak, çok ağırlıklı hukuk kullanılmıştır. Sağlık hukuku ve özellikle tıp hukuku alanındaki gelişmeler göz önüne alındığında, hukuk kurallarının ve yargı yolunun hekimlere karşı kullanılmasıyla hukukun bu alanda araçsallaştırıldığı açıkça görülmektedir. Sağlık mesleği mensuplarının, yukarıda bahsettiğimiz bazı örneklerle karşılaştıkları sorunlarına çözüm bulma görevi olan hukukun, aslında kamu hizmeti sunan sağlık profesyonellerini koruması gereken bir araç olarak kullanıldığını gözlemlemekteyiz.
Dr. Bozkurt Oğuz SINAR
Medikal Malpraktis Derneği Onursal Başkanı
