Emdr Terapisi

EMDR Terapisi Nedir?

EMDR'nin açılımı; 'Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden Süreçlendirme' ifadesinin İngilizce karşılığı 'Eye Movement Desensitization and Reprocessing' kelimesinin baş harflerinden oluşmaktadır.

EMDR Terapisi, Dr. Francine Shapiro tarafından 1987 yılında keşfedilmiş olan travma odaklı bir terapidir. Geçmişte rahatsız edici deneyimler yaşamış bireylerin ve bu deneyimlerin yol açtığı semptomların iyileştirilmesinde kullanılır. Bu rahatsız edici anılar, çift yönlü uyarım yoluyla tekrar işlenir. Uyarımlar, göz hareketleri ile sağlanabileceği gibi, işitsel ve/veya dokunsal olarak da gerçekleştirilebilir.

EMDR Terapisinde Çift Yönlü Uyarım Nedir? Nasıl Yapılır?

EMDR yaklaşımına göre, çeşitli rahatsızlıkların, sorunların, olumsuz duygu ve düşüncelerin, davranışların, karakter ve kişilik özelliklerinin arkasında işlevi ve uyumu bozan, işlenmemiş, izole bir şekilde depolanmış anılar yatar. Bu anıları işlevsel hale getirmek amacıyla danışana çift yönlü uyarım verilir. Beynin adaptif bilgi işleme modelinden faydalanarak gözler sağdan sola, soldan sağa doğru hareket ettirilerek beynin yarım kürelerine çift yönlü uyarım sağlanır. Aynı mantık ile kulaklıkla ses ve/veya ellere titreşim verilerek de yapılabilmektedir.

EMDR Terapisi İle Yaşadığınız Travmatik Olayların Etkisini Azaltmak Mümkün Müdür?

İnsanlar genellikle yaşadıkları olumsuz olayları unutmak isterler. Ancak, başınıza gelen kötü olayları kabul ettiğinizde ve bunlardan ders çıkardığınızda daha güçlü hale gelirsiniz. EMDR Terapisi, bu en güçlü yönünüzü fark etmenizi sağlayan bir yaklaşım olarak önünüze çıkar. Yaşadığınız anı, ne kadar acı verici olursa olsun, o anıyla yüzleşme cesareti bulduğunuzda bambaşka bir kapı aralanmış olur. Kendinizi keşfettiğiniz bir süreç başlar. Hisleriniz, düşünceleriniz ve beden duyumlarınız bu sürece eşlik eder. Bu süreç sonucunda, işlevsiz hale gelmiş anılar işlevsel hale dönüşür ve sizi rahatsız eden anılar artık etkilerini yitirir. Sadece yaşadığınız olumsuz anılar etkisini yitirmekle kalmaz, aynı zamanda gelecekte karşılaşabileceğiniz sorunların da önüne geçmiş olursunuz. Bu durum, beni Ernest Hemingway'in şu sözünü hatırlatır: ‘Dünya herkesi kırar ve sonra, bazıları işte o kırık yerlerinden güçlenir.’

EMDR Terapisi Kötü Anıları Siler Mi?

Anılar ne kadar kötü olursa olsun, o anıların danışanın bir parçası olduğunu terapistler bilir. Ve bu anılara saygı duyarak kabul eder. EMDR Terapisi nörobiyolojik bir temele dayanır ve beyinde sağlıklı işlenmeyen anıların sağlıklı bir şekilde işlenmesine yardımcı olur. Travmatik anıyla olan olumsuz bağlantıyı azaltır ve hatta ortadan kaldırır, böylece anı travmatik olmaktan çıkar. Bu, anının silinmesinden çok daha değerlidir çünkü insanı insan yapan yaşadıklarının tümüdür.

Tıpkı Japonların altınla tamir sanatı gibi, EMDR Terapisi de işlevsiz anıları birleştiren altın tozu gibidir. Japonlar, yüzyıllar boyunca kırılan porselen kâselerini altın tozu ile onarırlar. Bir porselen kâsenin kırık çizgileri ve pürüzleri ne kadar fazla ise, koleksiyonerler için değeri de o kadar artar. Bu geleneğin altında yatan felsefe, bir kişinin veya eşyanın hasar görmesinin ve acı çekmesinin, bu deneyimlerden dersler çıkarılarak oluşan hatıralarla değerli hale gelmesidir.

İşte EMDR Terapisi, porselen parçalarını birleştiren altın tozu gibidir. Nasıl ki altın tozu, kırık porselen kâse parçalarını birleştirmeye yardımcı oluyorsa, EMDR Terapisi de işlevsiz anı parçalarını bir araya getirerek bu anılara işlevsel bir bakış açısı kazandırmaya yardımcı olur.

EMDR Terapisi Kaç Seans Sürer?

EMDR Terapisi genellikle 5 ile 10 seans arasında uygulanır. Travmanın etkilerinin azalması ise 1-3 seans sürebilir. Birden fazla travma durumunda süre biraz daha uzayabilir. EMDR Terapisi ile bir travma üzerinde çalışılırken, farkında olmaksızın başka bir travmatik anının rahatsızlık verici etkileri de azaltılmış olabilir. Seans süresi, travmanın sadece tek bir olaya mı yoksa daha karmaşık bir duruma mı dayandığına ve aynı zamanda danışanın duygusal olarak sürece ne kadar hazır olduğuna bağlı olarak değişiklik gösterir.

EMDR Terapisi Hangi Alanlarda Kullanılır?

Dünya Sağlık Örgütü (WHO); Travma Sonrası Stres Bozukluğu için EMDR’yi tercih edilen bir tedavi yöntemi olarak kabul etmiştir. Yapılan çalışmalar, EMDR'nin diğer travma tedavilerine kıyasla çok daha kısa sürede iyileşme sağladığını göstermektedir. Travma Sonrası Stres Bozukluğu'nun yanı sıra, geçmişte maruz kalınan negatif anıların yoğunluğu, sıklığı ve sürekliliğinin artmasıyla güncel hayattaki işlev bozuklukları, psikolojik rahatsızlıklar ve sağlık sorunları da artmaktadır. Yapılan araştırmalar sonucunda EMDR Terapisi aşağıda sıralanan psikolojik rahatsızlıklarda etkili olmaktadır:

• Fobiler
• Panik Atak
• Obsessif Kompulsif Bozukluk
• Yeme Bozuklukları
• Depresyon
• Bipolar Duygu Durum Bozukluğu
• Kişilik Bozuklukları
• Patolojik ve Travmatik Yas
• Migren ve Fibromiyalji
• Bağımlılık
• Bağlanma Sorunları
• Ayrılık Sonrası Uyum Sağlama Problemleri
• Performans Kaygısı
• Özgüven

Kimler EMDR Terapisi Yapabilir?

EMDR terapisi özel uzmanlık gerektiren bir terapi çeşididir. EMDR terapisi uygulayabilmek için EMDR eğitimi ve süpervizyonlarını tamamlamış bir terapist olmak gereklidir. EMDR terapisti olabilmek için 1. ve 2. düzey eğitimlerini ve süpervizyonlarını tamamlamak zorunludur.

EMDR Terapisi Nasıl Uygulanır?

EMDR terapisinde 8 aşamalı ve üç yönlü bir protokol uygulanır. Üç yönlü protokol, geçmiş, şimdi ve gelecek üzerinedir. EMDR'nin hedefi, geçmişte yaşanan anıların yeniden işlenerek duyarsızlaşmanın sağlanmasıdır. Bugünkü semptomların tedavisi, danışanın gelecekte karşılaşabileceği benzer sorunlara karşı olumlu inanç ve duygular kazanmasını sağlamaktır. Danışandan, kazandığı olumlu inanç ve duyguların gelişimiyle birlikte elde ettiği yeni bakış açısının yönlendirdiği davranışları sergilemesi beklenir.

1.Aşama'da, danışanın geçmişi alınır.

2.Aşama'da, danışan EMDR hakkında bilgi sahibi yapılır ve böylece işlemlemeye hazır hale getirilmiş olur.

3.Aşama'da, terapist danışana rahatsızlık konusu anıyı canlandıran resmi hatırlatır ve bu resimle ilgili bugünkü negatif inancını ve duygularını, bedenindeki hislerini ve yerini, ayrıca arzuladığı pozitif inancını belirlemesine yardımcı olur.

4.Aşama'da duyarsızlaştırma işlemine başlanır. Hedef anı hakkında konuşurken, çift yönlü uyarımlar verilir. Her uyarımdan sonra danışana bu anı ile ilgili aklına gelenleri söylemesi istenir ve danışana rehberlik edilir. İşlem, danışanın kendiyle ilgili olumlu düşünce ve inançları arasında bağlantı kurulana kadar ve anı daha az rahatsızlık verir hale gelinceye dek sürdürülür.

5.Aşama’da, danışanın pozitif inancını yerleştirmek amacıyla çift yönlü uyarımlar yapılır.

6.Aşama'da, danışanın bedenini taraması sağlanır ve rahatsızlık veren bir beden duyumu varsa işlenmesi gerçekleştirilir.

7. İşlem, danışanın kendiyle ilgili olumlu düşünce ve inançları arasında bağlantı kuruluncaya ve anı daha az rahatsızlık verir hale gelinceye kadar devam ettirilir. Seanstan sonra neler olabileceğini anlatır ve danışanın tepkileri hakkında kısa notlar almasını ister.

8.Aşama'da, bir önceki seansın değerlendirmesi yapılır. Terapist tarafından önceki seansta ulaşılmış olması gereken pozitif sonuçların yerleşip yerleşmediği kontrol edilir. Ayrıca danışandan gelen yeni veriler değerlendirilir. Bu değerlendirmeler sonucunda işlemleme süreci devam ettirilip ettirilmemesine karar verilir. İşlemleme süreci devam ettirilmiyorsa, diğer anılar üzerine çalışılmaya başlanır.

İşlenmemiş, geçmiş ve yakın zaman anıları tamamlandığında, bugünkü rahatsızlık veren semptomların da büyük ölçüde kaybolduğu görülecektir.

EMDR Terapisinin Etkinliği Kanıtlandı Mı?

2019 yılında yapılan 30'un üzerinde randomize kontrollü bir araştırmaya göre EMDR Terapisi'nin, danışanların çoğunluğunun travma sonrası stres semptomlarını etkili bir şekilde azalttığı veya yok ettiği gösterildi (de Jongh et al., 2019). Ayrıca çoğu zaman psikolojik sorunlarla ilişkilendirilen semptomlarda (örneğin endişe gibi) azalma sağladığı gözlemlendi.

EMDR, günümüzde birçok uluslararası sağlık ve devlet kurumu tarafından etkili bulunmuştur. Bunlardan bazıları şunlardır:

• Dünya Sağlık Teşkilatı (WHO)
• Amerikan Psikiyatri Birliği
• Uluslararası Travmatik Stres Çalışmaları
• Amerika Savaş Gazileri Bakanlığı
• Amerika Savunma Bakanlığı
• Birleşik Krallık Sağlık Bakanlığı
• Ulusal İsrail Akıl Sağlığı Kurulu