Mesane Kanseri -1: Risk Faktörleri, Belirtiler ve Tanı Yöntemleri
- Mesane Kanseri -1: Risk Faktörleri, Belirtiler ve Tanı Yöntemleri
- Mesane Kanseri Nedir?
- Mesane Kanseri’nin Risk Faktörleri Nelerdir?
- Mesane Kanseri’nin Belirtileri Nelerdir?
- Mesane Kanseri’nin Tanı Yöntemleri Nelerdir?
Mesane kanseri, genellikle mesane iç yüzeyinde başlayan, hücrelerin kontrolsüz büyümesi sonucu oluşan bir kanser türüdür. Bu tür kanser dünya genelinde yaygın olarak görülmektedir ve erkeklerde kadınlara göre daha sık rastlanır. Mesane kanseri, belirli risk faktörleri, genetik etmenler ve çeşitli çevresel faktörlerle ilişkilidir.
İki bölümlük ‘Mesane Kanseri’ konulu yazımın bu ilk bölümüne mesane kanserinin tanımı ile başlayacağım. Özellikle risk faktörlerinin ve belirtilerin dikkatlice okunmasının önemini hatırlatmakta yarar görüyorum. Tanı yöntemleri ile bu bölümü bitireceğim.
İyi okumalar…
Mesane Kanseri Nedir?
Mesane kanseri, mesane (idrar kesesi) adı verilen idrar kesesinin iç yüzeyinde başlayan, hücrelerin anormal bir şekilde çoğalması sonucu oluşan bir kanser türüdür. Mesane, vücuttan atılacak olan idrarın depolandığı bir organdır. Mesane kanseri genellikle mesane iç yüzeyini kaplayan hücrelerin kontrolsüz büyümesi ve çoğalmasıyla başlar.
Mesane Kanseri’nin Risk Faktörleri Nelerdir?
- Sigara İçmek: Sigara içmek, mesane kanseri gelişme riskini artırır. Sigara içenlerde mesane kanseri riski, içmeyenlere göre daha yüksektir.
- Yaş: Mesane kanseri her yaşta ortaya çıkabilir ancak genellikle orta ve yaşlı yetişkinlerde görülür. Yaşın ilerlemesi, bu kanser türü için bir risk faktörüdür.
- Cinsiyet: Erkeklerde mesane kanseri kadınlara göre daha yaygındır.
- Kimyasal Madde Maruziyeti: Mesane kanseri, lastik ve boya kimyasallarına veya tarım ilaçlarına maruz kalmış bireylerde daha sık görülür.
- Radyasyon ve İlaçlar: Radyoterapi veya belirli ilaç kullanımları, mesane kanseri riskini artırabilir.
Şekil: Sağlıklı mesane (sol) ve kanserli mesane (sağ)
Mesane Kanseri’nin Belirtileri Nelerdir?
Mesane kanserinin belirtileri kişiden kişiye değişebilir ve bazen belirtiler başlangıçta hafif olabilir. Ancak mesane kanseri geliştikçe belirtiler genellikle daha belirgin hale gelir. İşte mesane kanserinin yaygın belirtileri:
- Kanlı İdrar (Hematüri): En belirgin belirti genellikle idrarda ağrısız, pıhtılı kanamadır. İdrarda kan görülmesi, rengin pembemsi, kırmızı veya kahverengi olması anlamına gelir. Ancak, kanlı idrar, sadece mesane kanseri ile ilişkili değildir ve başka sağlık sorunlarına da işaret edebilir.
- İdrar Yaparken Ağrı veya Yanma Hissi: Mesane kanseri olan kişiler, idrar yaparken ağrı veya yanma hissi yaşayabilirler. Bu belirti genellikle idrar yolu enfeksiyonlarına benzer, bu nedenle dikkatlice değerlendirilmelidir.
- Sık İdrara Çıkma: Mesane kanseri, idrar yolu tıkanıklığına neden olabilir, bu da kişinin sık sık idrara gitme ihtiyacını artırabilir.
- İdrar Kaçırma (İnkontinans): Mesane kanseri, normal idrar kontrolünü etkileyebilir ve idrar kaçırma sorunlarına neden olur.
- Pelvik Ağrı veya Basınç: Mesane kanseri ilerledikçe, pelvik bölgede ağrı veya basınç hissi oluşur.
- Sürekli İdrar Yolu Enfeksiyonları: Mesane kanseri, idrar yollarında enfeksiyonlara yatkınlığı artırır ve bu da sürekli idrar yolu enfeksiyonlarına neden olabilir.
Belirtiler genellikle kanserin evresine, büyüklüğüne ve konumuna bağlı olarak değişiklik gösterir. Bu belirtileri yaşayan kişilerin bir üroloji uzmanıyla görüşmeleri ve gerekirse ileri tetkikler için yönlendirilmeleri önemlidir. Erken teşhis, mesane kanseri tedavisinde önemlidir, bu nedenle belirtilerle ilgili endişeler hemen bir üroloji uzmanına iletilmelidir.
Mesane Kanseri’nin Tanı Yöntemleri Nelerdir?
Mesane kanserinin tanısı için çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Tanı süreci genellikle belirtilerin varlığına ve şiddetine, hastanın tıbbi öyküsüne ve risk faktörlerine dayanmaktadır. İşte mesane kanserinin tanısı için sıkça kullanılan yöntemler:
- İdrar Testleri: İdrar örneklerinde yapılan testler, idrarda kan, enfeksiyon belirtileri veya kanser hücreleri olup olmadığını değerlendirebilir. Hematüri (kanlı idrar) tespiti, mesane kanseri için önemli bir belirtidir.
- Görüntüleme Testleri:
- Ultrasonografi (USG): Ses dalgaları kullanılarak mesane içindeki anormal büyümeler veya kitleler incelenir.
- Bilgisayarlı Tomografi (BT) Taraması: Detaylı görüntüler elde etmek amacıyla X ışınları kullanılarak üç boyutlu görüntüler alınır.
- Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): Güçlü mıknatıslar ve radyo dalgaları kullanılarak detaylı görüntüler elde edilir.
- Sistoskopi: Bir ince ışıklı tüp (sistoskop) kullanılarak mesane iç yüzeyi doğrudan incelenir. Bu yöntemle, mesanenin içindeki anormal bölgelerin ve tümörlerin görülmesi mümkündür.
- Biyopsi: Şüpheli alanlardan küçük doku örnekleri alınarak laboratuvarda incelenir. Biyopsi sonuçları, kanser hücrelerinin varlığını ve kanserin türünü belirlemede önemlidir.
- İntravenöz Ürografi: IV (intravenöz) kontrast madde verilerek böbrekler ve üriner sistemdeki anomalililerin X ışınları ile görüntülenmesini sağlar.
- Sitoloji Testi: İdrar örnekleri üzerinde mikroskop altında hücre analizi yaparak kanser hücreleri veya anormal hücrelerin varlığını belirlemeye yönelik bir testtir.
Bu tanı yöntemleri, mesane kanserinin teşhisi ve evresinin belirlenmesi için kullanılır. Tanı sonuçlarına dayanarak, uygun tedavi planı oluşturulur. Hastanın genel sağlık durumu, kanserin evresi, türü ve diğer faktörler, tedavi seçeneklerini belirlemede önemlidir. Tedavi genellikle cerrahi müdahale, radyasyon terapisi, kemoterapi veya immünoterapi gibi yöntemleri içerebilir.
İkinci bölümde görüşmek dileğiyle, sağlıkla kalın…
Op. Dr. Burak Yavuz Kara
Üroloji Uzmanı
